
مطالعات اسلامی زنان و خانواده (27)
تأمین امنیت اخلاقی زنان در حقوق داخلی و اسناد بین المللی
نوشته شده توسط صالحی مازندرانی،محمد؛ فجری،علی رضا؛چکیده
یکی از مهم ترین حقوق اجتماعی زنان ، تأمین امنیت اخلاقی جامعه است تا بتوانند در محیطی امن آزادانه زندگی کنند . سوال اصلی این تحقیق آن است که امنیت اخلاقی زنان و تأمین آرامش روانی آنان در جامعه ایران و جامعه بین الملل تا چه اندازه مورد توجه قرار گرفته و کدام یک به این مقوله بیشتر اهمیت داده اند . در این تحقیق ، ضمن بررسی اسناد بین المللی وضع شده در زمینه تأمین امنیت اخلاقی مردم جهان و بررسی سیاست ها و قوانین و مقررات ایران ، به مبانی وضع این سیاست ها در جامه بین الملل پرداخته ایم .
احکام و آثار تغییر جنسیت از دیدگاه امام خمینی رحمة الله علیه
نوشته شده توسط کریمی نیا،محمد مهدی؛چکیده
یکی از مسائل نو یدیای فقه ، مسئله تغییر جنسیت است. این امر علاوه بر تبدیل جنس فرد ، زندگی حقوقی و فقهی وی را متحول می سازد. هدف از پژوهش ، علاوه بر بیان سابقه این مسئله در فقه شیعه ، و توضیح دیدگاه تورات ، انجیل و قرآن کریم ، بیان اقسام تغییر جنسیت است و آن گاه به وضوح دیدگاه امام خمینی در ابعاد مختلف آن توضیح داده شده است که شامل : جواز یا عدم جواز تغییر جنسیت ، تاثیر جنیست بر ازدواج ، مهریه ، نفقه ، ولایت ، حضانت ، عناوین خانوادگی و ارث است.
احکام و آثار تغییر جنسیت از دیدگاه امام خمینی رحمة الله علیه
نوشته شده توسط کریمی نیا،محمد مهدی؛چکیده
یکی از مسائل نو یدیای فقه ، مسئله تغییر جنسیت است. این امر علاوه بر تبدیل جنس فرد ، زندگی حقوقی و فقهی وی را متحول می سازد. هدف از پژوهش ، علاوه بر بیان سابقه این مسئله در فقه شیعه ، و توضیح دیدگاه تورات ، انجیل و قرآن کریم ، بیان اقسام تغییر جنسیت است و آن گاه به وضوح دیدگاه امام خمینی در ابعاد مختلف آن توضیح داده شده است که شامل : جواز یا عدم جواز تغییر جنسیت ، تاثیر جنیست بر ازدواج ، مهریه ، نفقه ، ولایت ، حضانت ، عناوین خانوادگی و ارث است.
زنان عضو هیئت علمی در مواجهه با نقش ها و مسئولیت های خانه و دانشگاه
نوشته شده توسط باقری،شهلا؛ حسینی،شیماسادات؛ محمدی،نجمه؛چکیده
تحولات بسیار دو سده اخیر در جهان ، موجب گرایش فزاینده زنان به فعالیت های اجتمعی و اشتغال شده است . این امر که گاه منجر به تغییر نقش ها و یا تعدد نقش های اجتماعی و خانوادگی می گردد، چالش های جدید را به وجود آورده است. بررسی وضعیت زنان عضو هیئت علمی در مواجهه با ایفای نقش های شغلی و خانوادگی ، از اهداف اصلی این پژوهش است . این پژوهش با روش کیفی و رویکر د پدیدار شناختی صورت گرفته است . روش گردآوری داده ها از طریق مصاحبه مسئله محور بوده و مشارکت کنندگان 13 نفر از اساتید خانم عضو هیئت علمی دانشگاه های تهران می باشند که بر اساس نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند .
گفتمان مطلوب رسانه ملی در حوزه کودک
نوشته شده توسط هاشمیان،سید محمد حسین؛ جمالزاده،عالمه؛چکیده
تلویزیون یکی از رسانه ای جمعی است که به دلیل ویژگی های خاص آن مخاطبان زیادی را به خود اختصاص داده ونقش بسزایی در تغییر فرهنگ و ارزش های فرهنگی جامعه ایفا می کند . در میان مخاطبان این رسانه ، کودکان بیشترین و اصلی ترین اوقات فراغت خود را با این ابزار ارتباطی سپری می کنند . آنها توانایی بالایی در یادگیری مطالب دارند و هر آنچه می آموزند در ذهن شان نقش بسته و این آموخته هویت و شخصیت آنها را در بزرگسالی تشکیل می دهد .
بررسی دامنه مفهومی «حجاب» و نقش آن در تربیت انسان و جامعه، از منظر قرآن
نوشته شده توسط اصفهانیان،سعید؛ ناظم زاده،فائزه؛ تیموری نهار،بهجت؛چکیده
مفهوم حجاب از جایگاهی ویژه در مفاهیم آسمانی برخوردار بوده و اثرات هفده گانه آن در رشد انسان و جامعه منحصر به فرد است . با پژوهشی تحلیلی و توصیفی – بر محور قرآن – در می یابیم که این اثرات در دو جهت اصلی واقع می شود؛ در قوس صعود الی الله همانند وسیله ای بالابر ، و به سوی ما سوی الله بسان زره ایمنی بخش .
در این فضا ، تلقی حجاب به عنوان رفتاری صرفا برای زنان منحصرا در چادر تلقی ناقصی است ، حجاب ذیل مفهوم تقوا تعریف پذیرفته و نحوه تعامل خدایی مردان وزنان مومن را در تعامل با پنج حوزه قلب ، نگاه ، گفتار ، رفتار پوشش تعیین می کند.
انباشت مفهومی ادبیات خانواده در خوانش مفسران: عوامل تحول و تفاوت واژگانی
نوشته شده توسط فریبا علاسونذچکیده:
اندیشمندان افزون بر نگرش های نوینی که در علم می سازند ، الگوهای ذهنی را نیز پدیدمی آورند که این الگوها ظرف تفکر دیگران قرار می گیرند . در این حالت ممکن است اتفاقی رخ دهد که برخی منتقدان از آن به انباشت معنا تعبیر کرده اند . انباشت معنا در طور زمان رخ میدهند ؛ به ویژه اگر خط دانش دچار تحول و چالش انتقادی نشود . بررسی متون تفسیری نشان می دهد مفاهیم و واژگان مرتبط با خانواده در پاره ای موارد و متون ، دچار انباشت معنا شده و ازمعانی اصلی و قرآنی خود در طور تاریخ تفسیر فاصله گرفته اند . این مقاله در صدد بیان عواملی است که در این تحول و تفاوت واژگانی که منجر به انباشت معنا در الفاظ و ادبیات قرآنی شده نقش داشته اند .
استلزامات سیاسی آیه قوامه از دیدگاه مفسران و فقهای امامیه و حنفیه
نوشته شده توسط رقیه جاویدی، محمد رضا احمدی ، نجف لکزاییچکیده
دین مقدس اسلام به سبب اهتمام شایانی که به نهاد خانواده دارد ، دستوراتی را برای زندگی عادلانه و توآم با رحمت داده است که عمل به این دستورات ، سبب سعادتمندی زن و شوهر می شود که به تبع سعادت خانواده را نیز به دنبال دارد . در این راستا ، اسلام برای خانواده نیز همچون جامعه وجود یک قیم سرپرست یا مسئول را که با توجه به آیه قوامه ، مردان هستند ) ضروری می داند .
از دیدگاه مفسران و فقهای امامیه و حنفیه ، شوهر بر همسر خود در حوزه های مختلف از جمله استمتاع ؛ سکان خروج از منزل اشتغال ، تصرفات مالی و تعهدات شرعی ؛ عبادات و امور مباح قیمومیت و سرپرستی دارد. در این راستا می توان از سه بحث خروج زن از منزل ، اشتغال زن و تصرفات مالی اش، استلزامات سیاسی آیه را برداشت کرد به این گونه که در اولی بحث شرکت زن در امور سیاسی کشور مانند شرکت در راهپیمایی ؛ انتخابات ، رای دادن ؛ و سخنرانی های مقامات یا کاندیداها مطرح می شود.
راهبردهای تحکیم نهاد خانواده مبتنی بر نظریه انسان شناختی علامه طباطبایی
نوشته شده توسط قاسم ابراهیمی پورچکیده
افزایش سن ازدواج ، نرخ طلاق و خانواده های تک سرپرست ، کاهش نرخ موالید ، تغییر در ساختار کارکرد های خانواده و مسائلی مانند اینها ، خانواده اسلامی –ایرانی را با چالش های گوناگونی رو به رو کرده است که در صورت بی تدبیری و بی توجهی می تواند باعث بخران های جبران ناپذیری شوئد . این مقاله در صدد آن است تا مبتنی بر مبانی اسنانی شناختی علامه طباطبایی و ترسیم تیپ ایده آل های سه گانه برای خانواده ، راهبرد های تحکیم خانواده را تدوین کند. بر اساس ارتباطات استثماری اسنان طبیعی ، تعاملات فردگرایانه انسان اجتماعی و روابط گرم انسان متمدن ؛ با سه مدل خانواده استبدادی، دموکراتیک و متمدن روبرو خواهیم بود که هر یک به میزان شکوفاسازی گرایش های فطری انسان به همسر خواهی ، همسانی و فرزند آوری نقش پذیری فضیلت های اخلاقی و آراستگی در تحکیم خانواده تاثیر خواهد داشت.
چکیده
مناسبات جنسیت و ارزش ، یکی از مسائل بنیادین در پژوهش های اخلاقی است . این مناسبات در سه سطح ارزشمندی ذاتی فاعلی و غایی قابل بررسی است . تاخر در خلقت و ارتکاب نخستین گناه توسط حوا از جمله شواهدی است که در کتاب مقدس به تاثیر جنسیت بر ارزشمندی ذاتی ناظر است . اندیشمندان سنتی غرب نیز به صورت آشکار و نهان بر دخالت جنسیت در ایجاد طبقات برتر و فروتر تاکید می کنند . در تقابل با این رویکرد فمینیست ها با اصرار بر بازاندیشی اخلاق سنتی غرب در صددند تا صورت بندی نوینی از نظام و مناسبات اخلاقی متناسب با مفهوم جنسیت ارائه دهند .
بیشتر...
مراتب الزامات دینی و تکالیف متناظر زنان مؤمن از دیدگاه قرآن کریم
نوشته شده توسط ولی الله نقی پور فرچکیده
مراتب الزامات دینی در قرآن کریم سه مرتبه کلی ؛ اسلام ایمان ، یقین یا احسان است . مرتبه اول برای عاقبت خیری لازم است ولیکن کفایت نمی کند. حداقل مرتبه مطلوب و مرضی خدا الزامات در سطح ایمان است که ایمان مرتبه اصحاب یمین و اصحاب میمنه را شامل می شود . مرتبه سوم ، الزامات اهل عصمت و طهارت و الزامات علمای ربانی پیرو معصوم است که مرتبه ای تشکیکی است و سه سطح علم الیقین ؛ عین الیقین ، حق الیقین را در برمیگیرد . در این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی به علاوه روش نقلی از طریق مطالعه و بررسی آیات شریفه قرآن کریم و تحلیل مفسران و منابع روایی حداقل الزامات مشترک زنان و مردان مومن و نیز به برخی از الزامات خاص بانوان در مرتبه اهل ایمان ، فراتر از الزمامات زنان مسلمان پرداخته می شود
واکاوی تاریخی ملیت مادر امام رضا علیه السلام نجمه: بانویی یونانی تبار
نوشته شده توسط ناهید طیبیچکیده
ملیت مادر امام رضا(ع) به عنوان بحث حاشیه ای در منابع مطرح شده و دیدگاه های گوناگونی را برتافته است . بررسی ملیت بانو , نه تنها سبب کشف حقیقتی تاریخی می شود بلکه زمینه های برای ارائه فرضیه ای بزرگ تر و پاسخی عمیق تر به این پرسش می شود که چرا مادران هفت تن از ائمه (ع) کنیز و از ملیت های مختلفی بودند . در تحقیق حاضر ، فرضیه یونانی بودن بانو نجمه که برای اولین بار مطرح شده با بهره گیری از دلایل نقلی و قرائن و شواهد با روش تحلیلی تاریخی بررسی می شود.
چکیده
موضوع مقاله حاضر تبیین وجه اخلاقی حجاب است . در سال های اخیر ، برخی از نواندیشان دینی ایرانی و غیر ایرانی تلاش کرده اند تا حکمت حجاب را به مقوله عفت پیوند دهند و آن را به عنوان یک وسیله برای حفظ عفت ، بدون معنا و وجهی اخلاقی و یا وسیله ای ناکارآمد معرفی کنند . در یان راستا ، این مقاله در صدد بررسی چیستی وجه اخلاقی حجاب و پاسخ منتقدان به بود و نبود این وجه اخلاقی با روش تحلیلی – توصیفی در واکاوی نصوص دینی است . در واقع ، حجاب یک وجه اخلاقی دارد که آن را به پدیده و فضیلتی همدلانه و دیگر خواهانه تبدیل می کنند.
جایگاه زن در قوس نزول و قوس صعود از دیدگاه ابن عربی
نوشته شده توسط زهرا شریفچکیده
بر اساس نظریه تجلی در عرفان اسلامی ، هر موجودی مظهر خداوند سبحان است و به میزان ظرفیت وجودی خویش خداوند را متجلی می نماید . این حقیقت در دو قوس صعود و نزول تاثیر می گذارد ، دیدگاه ابن عربی نسبت به زن تابعی از اقوال وی در این دو محور است . او در پایه گذاری دیدگاه خود نسبت به زن ، کاملا وامدار شخصیت حضرت رسول اکرم (ص) و روایت معروفی از ایشان است که زن را به عنوان اولین محبوب دنیایی خویش بر می شمرند .